اين مطلب كه راجع به ثبت شركت هاي تجاري است؛ ابتدا به معرفي مختصري از شركتهاي تجاري هشت گانه (سهامي عام، سهامي خاص، با مسئوليت محدود، تضامني، مختلط غيرسهامي، مختلط سهامي، نسبي و تعاوني) پرداخته، سپس مدارك مورد نياز جهت ثبت هر شركت را نام برده و بعد از آن رويه‌ي عملي مراحل ثبت شركت را به طوركلي توضيح خواهيم داد.
1- تعريف شركت سهامي عام
شركت سهامي‌عام، شركتي است بازرگاني (ولو اينكه موضوع عمليات آن، امور بازرگاني نباشد) كه سرمايهي آن به سهام، تقسيم‌شده كه بخشي از اين سرمايه از طريق فروش سهام به مردم تأمين ميشود. در شركت سهامي‌عام، تعداد سهامداران نبايد از سه نفر كمتر باشد و مسئوليت سهامداران، محدود به مبلغ اسمي سهام آنهاست. در اين شركت، عبارت «شركت سهامي عام» بايد قبل از نام شركت با بعد از آن، بدون فاصله با نام شركت در كليه‌ي اوراق و اطلاعيه‌ها و آگهي‌هاي شركت به طور روشن و خوانا قيد شود.
مدارك مورد نياز براي ثبت شركت سهامي عام:
الف ) مدارك لازم جهت كسب اجازه‌ي پذيره‌نويسي شركت سهامي‌عام در حال تأسيس، از مرجع ثبت شركتها:
1) دو نسخه طرح اظهارنامه‌ي شركت سهامي‌عام
2) دونسخه طرح اساسنامه‌ي شركت سهامي‌عام
3) دو نسخه طرح اعلاميه‌ي پذيره‌نويسي
4) گواهي بانكي مبني بر واريز حداقل 35% سرمايه، تعهد توسط مؤسسين
5) فتوكپي شناسنامه‌ي مؤسسين
ب ) مدارك لازم جهت تأسيس شركت:
1) دو نسخه اظهارنامه
2) دو نسخه اساسنامه
3) دو نسخه صورت جلسه‌ي مجمع عمومي مؤسسين
4) دو نسخه صورت جلسه‌ي هيأت مديره (تعداد مديران، حداقل پنج نفر مي باشد.)
5) آگهي دعوت مجمع مؤسسين در روزنامه‌ي تعيين شده
6) فتوكپي شناسنامه‌ي مديران (در مورد اشخاص حقوقي، ارائه‌ي برگ نمايندگي، الزامي است)
7) گواهي بانك مبني بر واريز 35% سرمايهي شركت
8) ارائه‌ي مجوز يا موافقت اصولي يا مجوز از مراجع ذيصلاح در صورت نياز
2- تعريف شركت سهامي خاص
شركت سهامي خاص شركتي است بازرگاني (ولو اينكه موضوع عمليات آن، امور بازرگاني نباشد) كه تمام سرمايهي آن منحصراً توسط مؤسسين،تأمين‌گرديده و سرمايهي آن به سهام، تقسيم شده و مسئوليت صاحبان سهام، محدود به مبلغ اسمي سهام آنهاست. تعداد سهامداران نبايد از سه نفر كمتر باشد و عنوان «شركت سهامي خاص» بايد قبل از نام شركت يا بعد از آن بدون فاصله با نام شركت، به طور روشن و خوانا قيد شود.
مدارك مورد نياز براي ثبت شركت سهامي خاص:
1) دو برگ اظهارنامه‌ي تكميل شده‌ي شركت سهامي خاص و امضا ذيل اظهارنامه توسط كليه‌ي سهام داران
2) دو جلد اساسنامه‌ي شركت سهامي خاص و امضا ذيل تمام صفحات آن توسط كليه‌ي سهامداران
3) دو نسخه صورت جلسه‌ي مجمع عمومي مؤسسين كه به امضاي سهامداران و بازرسين رسيده باشد
4) دو نسخه صورت جلسه‌ي هيأت مديره كه به امضاي مديران منتخب مجمع، رسيده باشد
5) فتوكپي شناسنامه‌ي كليه‌ي سهامداران و بازرسين ( برابر اصل در دادگستري)
6) ارائه‌ي گواهي پرداخت حداقل 35% سرمايهي شركت از بانكي كه حساب شركت در حالِ تأسيس در آنجا باز شده است تذكر: درصورتي كه مقداري از سرمايهي شركت، آورده‌ي غيرنقدي باشد ( اموال منقول و غيرمنقول ) ارائه‌ي تقويم نامه‌ي كارشناس رسمي دادگستري، الزامي است و در صورتي كه اموال غيرمنقول، جزء سرمايهي شركت قرار داده شود؛ ارائه‌ي اصل سند مالكيت، ضروري است
7) ارائه‌ي مجوز در صورت نياز، بنا به اعلام كارشناس اداره‌ي ثبت شركتها.
مراحل ثبت شركت
3- تعريف شركت با مسئوليت محدود
شركت با مسئوليت محدود، شركتي است كه بين دو يا چند نفر براي امور تجاري تشكيل شده و هر يك از شركا بدون اينكه سرمايه به سهام يا قطعات سهام تقسيم شده باشد؛ فقط به ميزان سرمايهي خود مسئول قروض و تعهدات شركت است.در نام شركت بايد عبارت ‹‹با مسئوليت محدود›› قيد شود.
مدارك مورد نياز براي ثبت شركت با مسئوليت محدود:
1) دوبرگ تقاضانامه‌ي ثبت شركتها با مسئوليت محدود
2) دوبرگ شركت نامه
3) دو نسخه از اساسنامه
4) دو نسخه صورت‌جلسه‌ي مجمع عمومي مؤسسين و هيأت مديره
5) فتوكپي شناسنامه‌ي شركا و مديران و ارائه‌ي مجوز از مراجع ذيصلاح در صورت نياز.
4- تعريف شركت تضامني
شركت تضامني،شركتي است كه تحت نام مخصوص براي امور تجاري بين دو يا چند نفر با مسئوليت تضامني تشكيل ميشود.اگر دارايي شركت براي تأديه‌ي تمام قروض كافي نباشد؛ هر يك ازشركا مسئول پرداخت تمام قروض شركت است. هر قراري كه بين شركا برخلاف اين، ترتيب داده شده باشد در مقابل اشخاص ثالث، كان لم يكن خواهد بود. در نام شركت تضامني بايد عبارت «شركت تضامني» و لااقل اسم يك نفر از شركا ذكر شود.
مدارك مورد نياز براي ثبت شركت تضامني:
1) دو برگ تقاضانامه
2) دو برگ شركتنامه
3) دو نسخه اساسنامه
4) فتوكپي شناسنامه‌ي شركا
5) مجوز از مراجع ذيصلاح در صورت نياز .
5- تعريف شركت مختلط غيرسهامي
شركت مختلط غيرسهامي، شركتي است كه براي امور تجاري تحت نام مخصوصي بين يك يا چند نفر شريك ضامن و يك يا چند نفر شريك با مسئوليت محدود، بدون انتشار سهام، تشكيل ميشود. شريك ضامن، مسئول كليه‌ي قروضي است كه ممكن است علاوه بر دارايي شركت پيدا شود. شريك با مسئوليت محدود، كسي است كه مسئوليت او فقط به ميزان سرمايه‌اي است كه درشركت گذارده و يا بايستي بگذارد. در اسم شركت بايد عبارت «شركت مختلط» و لااقل اسم يكي از شركاي ضامن، قيد شود.
مدارك مورد نياز براي ثبت شركت مختلط غيرسهامي :
1) يك نسخه‌ي مصدق از شركت نامه
2) يك نسخه‌ي مصدق از اساسنامه (اگر باشد)
3) اسامي شركت يا شركاي ضامن كه سمت مديريت دارند.
مراحل ثبت شركت
6- تعريف شركت مختلط سهامي
شركت مختلط سهامي، شركتي است كه تحت نام مخصوص بين يك عده شركاي سهامي و يك يا چند نفر شريك ضامن تشكيل ميشود.شركاي سهامي كساني هستند كه سرمايهي آنها به صورت سهام يا قطعات سهام متساوي القيمه درآمده و مسئوليت آنها تا ميزان همان سرمايه‌اي است كه در شركت دارند. شريك ضامن كسي است كه سرمايهي او به صورت سهام درنيامده و مسئول كليه‌ي قروضي است كه ممكن است علاوه بر دارايي شركت پيداشود .در صورت تعدد شريك ضامن، مسئوليت آنها در مقابل طلبكاران و روابط آنها با يكديگر، تابع مقررات شركت تضامني خواهد بود. در نام شركت بايد عبارت «شركت مختلط» و لااقل اسم يكي از شركاي ضامن قيد شود.
مدارك شركت مختلط سهامي براي ثبت:
1) يك نسخه‌ي مصدق از شركت نامه
2) يك نسخه‌ي مصدق از اساسنامه
3) اسامي مدير يا مديران شركت
4) نوشته‌اي با امضاي مدير شركت، حاكي از تعهد پرداخت تمام سرمايه و پرداخت واقعي لااقل ثلث از آن سرمايه
5) سوابق مصدق از تصميمات مجمع عمومي در موارد مذكور در مواد 40 ،41 و 44
6) نوشته‌اي با امضاي مدير شركت، حاكي از پرداخت تمام سرمايهي نقدي شركاي ضامن و تسليم تمام سرمايهي غيرنقدي با تعيين قيمت حصه‌هاي غيرنقدي
7- تعريف شركت نسبي
شركت نسبي شركتي است كه براي امور تجاري، تحت نام مخصوص بين دو يا چند نفر تشكيل ميشود و مسئوليت هريك از شركا به نسبت سرمايه‌اي است كه در شركت گذاشته است. در اسم شركت نسبي عبارت «شركت نسبي» و لااقل اسم يكي از شركا بايد ذكر شود؛ در صورتي كه اسم شركت مشتمل بر اسامي تمام شركا نباشد؛ بعد از اسم شريك يا شركايي كه ذكر شده عبارتي از قبيل «و شركا» و «و برادران» ضروري است.
مدارك مورد نياز براي ثبت شركت نسبي :
1) يك نسخه‌ي مصدق از شركت نامه
2) يك نسخه‌ي مصدق از اساسنامه (اگر باشد)
8- تعريف شركت تعاوني
به موجب ماده‌ي17 قانون تجارت جمهوري اسلامي ايران، «شركت تعاوني، شركتي است كه تمام يا حداقل 51% سرمايهي آن به وسيله‌ي اعضا در اختيار شركت تعاوني قرارگيرد و وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها، شركتهاي دولتي و وابسته به دولت و تحت پوشش دولت، بانك‌ها، شهرداري‌ها، شوراهاي اسلامي كشوري، بنياد مستضعفان و ساير نهادهاي عمومي ميتوانند جهت اجراي بند 2 اصل 43 از راه وام بدون بهره يا هر راه مشروع ديگر از قبيل مشاركت، مضاربه، مزارعه، مساقات، اجاره، اجاره به شرط تمليك، بيع شرط، فروش اقساطي و صلح، اقدام به كمك در تأمين يا افزايش سرمايهي شركتهاي تعاوني نمايند؛ بدون آن كه عضو باشند.
تبصره: در مواردي كه دستگاههاي دولتي در تأسيس تعاوني، شريك مي شوند؛ ظرف مدتي كه با موافقت طرفين درضمن عقد شركت، تعيين خواهد شد؛ سهم سرمايه‌گذاري دولت به تدريج بازپرداخت و صددرصد سرمايه به تعاوني تعلق خواهدگرفت. مطابق ماده‌ي 26 همان قانون: «تعاوني‌هاي توليدي، شامل تعاوني‌هايي است كه در امور مربوط به كشاورزي، دام داري، دام پروري، پرورش و صيد ماهي، شيلات، صنعت، معدن، عمران شهري و روستايي و نظاير اينها فعاليت مي‌نمايند» و به موجب ماده‌ي 27: «تعاوني‌هاي توزيع، عبارتند از تعاوني‌هايي كه نياز مشاغل توليدي و يا مصرف كنندگان عضو خود را در چهارچوب مصالح عمومي و به منظور كاهش هزينه‌ها و قيمت‌ها تأمين مي‌نمايند». تبصره‌ي ماده‌ي 28: «تعاوني‌هاي موضوع اين قانون با رعايت قوانين و مقررات ميتوانند به امر صادرات و واردات در موضوع خود بپردازند».
مدارك شركتهاي تعاوني براي ثبت: (هر كدام در 4 نسخه)
1) صورت جلسه‌ي تشكيل مجمع مؤسس و اولين مجمع عمومي عادي و اسامي اعضا و هيأت مديره‌ي منتخب و بازرسان و مديرعامل شركت
2) اساسنامه‌ي مصوب مجمع عمومي
3) درخواست كتبي ثبت
4) طرح پيشنهادي و ارائه‌ي مجوز وزارت تعاون
5) رسيد پرداخت مقدار لازم التأديه‌ي سرمايه
6) مدارك دعوت تشكيل اولين جلسه‌ي مجمع عمومي عادي (موضوع بند 2 ماده‌ي 32)
7) موافقت‌نامه‌ي تشكيل شركت يا اتحاديه ( تبصره‌ي ماده‌ي 51)
8) مجوز ثبت شركت يا اتحاديه ( بند 28 ماده‌ي 66 و بند 4 ماده‌ي 51)
- اولين هيأت مديره‌ي منتخب شركت تعاوني، مكلف است پس از اعلام قبولي با انجام تشريفات مقرر نسبت به ثبت تعاوني اقدام نمايد.
- لازم به تذكر است كه به موجب مقررات وزارت تعاون، سرمايهي تأمين يا تعهدشده از طرف اعضا در مرحله‌ي تأسيس شركت، نبايد كمتر از 51 درصد كل سرمايهي شركت باشد و هر تعاوني وقتي ثبت و تشكيل مي‌گردد كه حداقل يك سوم سرمايهي آن تأديه و در صورتي كه به صورت نقدي و جنسي باشد؛ تقديم و تسليم شده باشد. اعضاي تعاوني نيز مكلفند مبلغ پرداخت نشده‌ي سهم خود را ظرف مدت مقرر در اساسنامه تأديه نمايند. (ماده‌ي 21)
رويه‌ي عملي مراحل ثبت
در اداره‌ي ثبت شركتها، فرم نمونه‌ي اسناد فوق‌الذكر، موجود است. مي‌توان اين فرم‌هاي نمونه را از اداره‌ي مذكور تهيه و تكميل‌كرده و ذيل تمام اوراق بايد توسط همه‌ي شركا (مؤسسين) امضا شود. سپس هزينه‌اي بابت تعيين نام شركت به بانك واريز كرده و چند نام، كه واژه‌ي بيگانه نبوده، فاقد سابقه‌ي ثبت بوده و داراي معنا و مطابق با فرهنگ اسلامي باشد؛ انتخاب كرده و به «واحد تعيين نام» اداره‌ي مذكور، معرفي و موافقت آن واحد را درباره‌ي نام تعيين شده اخذ كرده،سپس همه‌ي مدارك به «قسمت پذيرش مدارك» اداره‌ي مزبور، تحويل و رسيد دريافت ميشود و موعدي براي گرفتن نتيجه تعيين ميشود.
لازم به تذكر است كه امر تعيين نام، فقط در تهران انجام ميشود و شركتهايي كه در ساير شهرها ثبت مي‌شوند؛ نيز جهت تعيين نام به تهران معرفي مي‌شوند. در صورت كامل بودن مدارك تقديمي، كارشناس اداره‌ي ثبت شركتها اقدام به تهيه‌ي پيش‌نويس آگهي ثبت نموده و به متقاضيان ثبت يا يكي از شركا يا وكيل رسمي شركت تحويل ميشود.
جهت تعيين حق‌الدرج آگهي بايد به «نمايندگي روابط عمومي» مراجعه كرد. لازم به ذكر است درصورتي‌كه كارشناس اداره، موضوع شركت را نيازمند كسب مجوز از مرجع خاصي بداند از مرجع مزبور، استعلام مي‌نمايد. سپس متقاضي بايد مبلغي كه بابت حق‌الثبت و حق‌الدرج آگهي، معين مي شود؛ به بانك و حساب تعيين‌شده، واريز كند و پس از آن فيش پرداخت حق‌الثبت و حق آگهي را به «واحد حسابداري» اداره، تحويل و واحد مذكور، اين امر را در ذيل برگه‌ي تقاضانامه، درج مي‌كند و بعد مدارك به «واحد ثبت تأسيس و تغييرات» اداره‌ي ثبت شركتها تحويل و شركت، ثبت‌مي‌شود و امضايي دال بر «برابر بودن ثبت با سند» از شركا يا وكيل رسمي شركت، اخذ مي‌گردد. سپس دو نسخه آگهي به امضاي رئيس اداره رسيده و يك نسخه از تمامي مدارك در پرونده‌ي شركت، ضبط و نسخه‌ي دوم جهت نگهداري در شركت به متقاضي داده ميشود و اين سند «سند ثبت شركت» است.
در نهايت، متقاضي، بايد يك نسخه از آگهي را به «واحد روابط عمومي» مستقر در اداره‌ي كل ثبت شركتها و مالكيت صنعتي و نسخه‌ي ديگر را به دفتر يك روزنامه‌ي رسمي جمهوري اسلامي ايران واقع در تهران، تسليم كند. با توجه به ماده‌ي 6 نظامنامه‌ي قانون تجارت وزارت عدليه و ماده‌ي 197 قانون تجارت در ظرف مدت يك ماه از تاريخ ثبت شركت، بايد خلاصه‌ي شركتنامه و منضمات آن، توسط اداره‌ي ثبت در روزنامه‌ي رسمي جمهوري اسلامي ايران و يكي از جرايد كثيرالانتشار مركز اصلي شركت به خرج خود شركت، منتشر شود.
تذكر1: اظهارنامه‌ي ثبت شركت از اوراق بهادار بوده كه بايد از اداره‌ي ثبت شركتها تهيه شود. براي دريافت اظهارنامه‌ي مزبور بايد تقاضانامه‌اي داير بر قصد تأسيس شركت، تنظيم شود.
تذكر2: مرجع ثبت شركتها در تهران «اداره‌ي ثبت شركتها و مالكيت صنعتي» كه از دواير اداره‌ي ثبت اسناد و املاك است؛ مي‌باشد و در خارج از تهران «اداره‌ي ثبت اسناد و املاك» مركز اصلي شركت و نقاطي كه اداره يا دايره‌ي ثبت اسناد وجود ندارد؛ دفترخانه‌ي اسناد رسمي و اگر مرجع مذكور، وجود نداشته‌باشد؛ دفتر دادگاهِ محل است. در صورت اخير بايد تا سه ماه پس از تأسيس اداره يا شعبه‌ي اسناد در محل مذكور، شركت را در دفتر ثبت اسناد، به ثبت رساند. (تبصره و ماده‌ي 2 نظامنامه‌ي قانون تجارت وزارت عدليه)
تذكر3: شركت‌نامه‌ي مذكور بايد به صورت رسمي باشد. شركتنامه نيز حاوي اطلاعات مذكور در فرم تقاضانامه است. به موجب ماده‌ي 5 قانون طرح اصلاحي آيين‌نامه‌ي ثبت شركتها مصوب شهريور ماه 1340، اداره‌ي ثبت شركتها در تهران و دواير ثبت شركتها در شهرستانها، در ثبت شركتنامه، قائم‌مقام دفترخانه‌هاي اسناد رسمي هستند و از اين¬رو براي تنظيم شركت‌نامه‌ي رسمي، نياز به مراجعه به دفترخانه‌ي اسناد رسمي نيست.
تذكر4: در صورت‌جلسه‌ي مذكور، نكات ذيل درج مي‌گردد: زمان تشكيل جلسه، تصريح به اينكه اساسنامه، اظهارنامه و شركتنامه به تصويب و امضاي كليه‌ي شركاي شركت رسيده است؛ تعيين و تصريح اعضاي هيأت مديره و مدت مديريت آنها، تعيينِ دارندگانِ حق امضاي اسناد تعهدآور شركت، تصريح به اينكه اعضاي مدير با امضاي صورت‌جلسه‌ي مذكور، قبول سِمت مي‌نمايند؛ تصريح به مبلغ سرمايهي شركت و پرداخت آن از طرف كليه‌ي شركا و تحويل آن توسط مديرعامل و اقرار مديرعامل به وصول سرمايهي شركت، تعيين شخصي براي انجام كارهاي لازم براي ثبت شركت.
جهت دريافت مشاوره رايگان حتي در محل شركت خودتان با شماره هاي ذيل تماس حاصل فرماييد:
شماره دفتر مركزي: 02122883230
شماره دفتر شعبه ونك: 9-02188205497
اخذ گريد براي شركت